Zanieczyszczenie światłem to termin, który odnosi się do nadmiernej ilości sztucznego oświetlenia emitowanego w nocy, co powoduje pogorszenie widoczności nocnego nieba. Źródłami zanieczyszczeń są m.in. lampy uliczne, oświetlenie budynków, billboardy reklamowe i samochody. Jest to problemem, który ma negatywny wpływ nie tylko na pracę astronomów, ale przede wszystkim na dziką przyrodę i ludzkie zdrowie.
Wpływ sztucznego światła na przyrodę
Najprostszym i doskonale znanym przykładem wpływu sztucznego światła na przyrodę są owady, na przykład ćmy, które zwabione przez blask, giną z wycieńczenia lub przez kontakt z gorącą lampą. Oświetlenie wysokich budynków powoduje śmierć ptactwa, szczególnie migrującego, które zdezorientowane migotaniem zderzają się z szybami czy elewacją. W samej Ameryce Północnej, w której znajduje się wiele drapaczy chmur, szacuje się, że z powodów tych zderzeń ginie rocznie prawie do miliarda dzikich ptaków. (Loss, Scott R., Will, Tom, Loss, Sara S., Marra, Peter P., Bird–building collisions in the United States: Estimates of annual mortality and species vulnerability, “The Condor”, t.116, 2014, s. 8-23) Od zanieczyszczeń nie mogą uciec również zwierzęta lądowe czy morskie. Łuny miast i portów powodują, że świeżo wyklute żółwie morskie zamiast w kierunku morza, wolą kierować się do nabrzeża i w konsekwencji giną. Nawet rośliny nie radzą sobie ze sztucznym światłem. Ich cykl dobowy, zwany fotoperiodem, może zostać zaburzony przez nocne oświetlenie i negatywnie wpływać na kwitnienie, rozmnażanie i wzrost.
Zanieczyszczenie światłem, a zdrowie
Naturalnie, również zegar biologiczny człowieka nie jest przystosowany do spędzania długiego czasu przy sztucznym świetle. W ludzkim oku znajduje się czuły fotosensor, główny regulator rytmu dobowego. Jest on najbardziej czuły na światło niebieskie – a więc to, które wydobywa się ze wszelkiej maści ekranów. Długa ekspozycja na niebieskie światło, szczególnie po zmroku, zaburza poziom melatoniny, czyli hormonu odpowiedzialnego za sen. Innymi skutkami stałego przebywania w miejscach o nadmiernym poziomie naświetlenia są bóle głowy, stres, przemęczenie czy nawet stany lękowe. (Knez I., Effects of colour of light on nonvisual psychological processes, “Journal of Environmental Psychology, t.21, 2001, s. 210-208)
System Espirio to kompleksowe rozwiązanie monitorowania parametrów środowiska. Oprócz dokładnych pomiarów właściwości powietrza, mierzy on między innymi barwę i natężenie światła. Opracowane i przeanalizowane przez urządzenie dane są czytelnie prezentowane użytkownikowi, ułatwiając zarządzanie swoim otoczeniem. Dzięki temu możesz skupić się na efektywnej pracy, bez obaw o swoje zdrowie.
Grafika przedstawiająca zanieczyszczenie światłem źródło: https://djlorenz.github.io/astronomy/lp2020/
