Smog to wyraz powstały z połączenia smoke i fog. Jest mieszaniną powietrza atmosferycznego z zanieczyszczeniami takimi jak tlenki azotu i siarki, pyły zawieszone PM10 i PM2.5 rakotwórcze węglowodory aromatyczne czy metale ciężkie. Jest problemem występującym w obszarach miejskich już od okresu rewolucji przemysłowej, ponieważ powstaje w procesie spalania.
Londyn
Pierwszym szeroko opisywaną katastrofą wynikającą ze smogu był Wielki smog londyński z początku grudnia 1952 roku. Przyczyną jego powstania była nadmierna emisja zanieczyszczeń głównie z piecyków w mieszkaniach ze względu na mroźną aurę. Na nieszczęście londyńczyków, nad miastem wystąpiło również zjawisko inwersji temperatury – przy ziemi powietrze było chłodniejsze niż ponad zabudowaniami. Spowodowało to, że niewywiewany wiatrem smog kumulował się do poziomu, kiedy wyglądał jak bardzo gęsta mgła. Jako że mglista pogoda nie dla Londynu niczym niezwykłym, skala zanieczyszczeń nie została zauważona. Tylko, w dniach 5-9 grudnia odnotowano 4 000 zgonów wywołanych problemami z oddychaniem. Całkowita liczba ofiar Wielkiego smogu londyńskiego szacowana jest na 12 000. Od tego czasu smog powstały w wyniku spalania paliw na potrzeby ogrzewania nazywa się smogiem londyńskim.
L.A.
Smog jest oczywiście zjawiskiem ograniczonym geograficznie. Inny wyróżniany typ smogu to smog Los Angeles. W przeciwieństwie do smogu londyńskiego, głównym składnikiem kalifornijskiego siostrzeńca są spaliny samochodowe. Zawarte w nich związki ulegają dalszym reakcją pod wpływem światła słonecznego, tworząc więcej szkodliwych dla zdrowia substancji.
Polska
Do ogrzewania mieszkań w Polsce nadal najczęściej stosuje się węgiel i jego pochodne. Poważnym problemem jest również spalanie w piecykach paliw niskiej jakości czy nawet śmieci, które są jeszcze bardziej toksyczne. W większych aglomeracjach do zanieczyszczeń z domów dochodzą jeszcze spaliny samochodowe. Jakość powietrza w Polsce należy do najgorszych w całej Unii Europejskiej, a niektóre rejony Śląska i Małopolski plasują się w czołówce światowych rankingów zanieczyszczenia powietrza. Pomimo rządowych i regionalnych programów mających na celu przeciwdziałanie smogowi, sytuacja się nie poprawia. We wrześniu 2022 radni sejmiku małopolskiego zmienili treść uchwały antysmogowej, przekładając zakaz stosowania „kopciuchów” aż do 30 kwietnia 2024.
Z raportów Europejskiej Agencji Środowiska wynika, że w liczba zgonów spowodowanych smogiem w Polsce wynosi około 50 000. To prawie 137 osób dziennie.
Smog pod kontrolą
W monitorowaniu jakości powietrza w czasie rzeczywistym pomaga system Espirio. Wysokiej klasy czujniki ma bieżąco analizuje on parametry powietrza takie jak stężenie pyłów zawieszonych PM10 i PM2.5, lotnych związków organicznych czy dwutlenku węgla. Ponadto Espirio wyposażone jest w możliwość połączenia z najbliższą stacją pomiaru jakości powietrza i pomoże zdecydować, czy wietrzenie pomieszczeń przez otwieranie okien ma sens.
